Het is spannend hoeveel en wat voor soort inzendingen er binnen komen voor de KIDV Challenge voor startups in circulair verpakken. Aanmelden kan tot uiterlijk 26 november. Daarna is de grote vraag wat de beste ideeën zijn en, uiteindelijk, welke twee inzendingen gaan winnen. Dat betekent dan werk aan de winkel voor de vier experts die samen de selectiecommissie vormen, de jury eigenlijk. Ronald Lewerissa en Guido Braam zijn twee van hen. Wat verwachten zij van de Startup Challenge?
Braam is social entrepreneur en Lewerissa innovatie-expert. Beiden hebben een grote staat van dienst in het circulair ondernemen. De organisaties waarvoor zij werken hebben welluidende namen, zoals Powered by Meaning en Generous Minds. Kern van hun activiteiten is om grote maatschappelijke uitdagingen zó op te pakken, dat de wereld er elke dag weer een stukje beter van wordt. Hun aanpak is divers. Zie bijvoorbeeld Braam’s Circle Economy-initiatief om Nederland als circulaire hotspot van de wereld te positioneren of de door Lewerissa bedachte chocoladeletter van allemaal losse stukjes witte en bruine chocola, die je zelf in elke gewenste letter kunt leggen. “Scheelt enorme productie- en opslagkosten én draagt eraan bij dat we niet elk jaar 1,2 miljoen overgebleven chocoladeletters meer hoeven weg te gooien”, zegt de bedenker.
Terug naar de Start-up Challenge die het KIDV voor de zomer uitschreef. Vaak kennen startups met circulaire verpakkingsideeën nog weinig bekendheid, of ontbreken de kennis en financiële middelen om deze initiatieven van de grond te krijgen. Met de challenge biedt het KIDV ondernemers een kans om hun ideeën verder te brengen. Circulair verpakken betekent dat zij verpakkingen ontwikkelen die zo min mogelijk impact op het milieu hebben, zonder dat daarbij de kwaliteit van het verpakte product in het geding komt. Een circulaire verpakking wordt zo ontworpen, geproduceerd en verwerkt, dat de verpakking zo min mogelijk grondstoffen nodig heeft en opnieuw kan worden gebruikt of gerecycled. Het gaat echter niet alleen om minder materiaalgebruik. Een verpakking wordt bijvoorbeeld ook duurzamer als tijdens de productie verspilling van grondstoffen wordt tegengegaan en zoveel mogelijk uit hernieuwbare of gerecyclede materialen bestaat.
Deelname aan de challenge staat open voor startups uit binnen- en buitenland, maar hun projecten moeten wel impact hebben op de Nederlandse verpakkingenmarkt. Ook ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf die aan innovaties op het gebied van verpakkingen ‘sleutelen’, kunnen zich aanmelden.
Guido Braam: “Er zijn heel veel challenges in circulair ondernemen, waarvoor ik regelmatig jurywerk doe, maar deze spreekt mij zo aan omdat die over verpakkingen gaat. Verpakkingen zijn een complexe materie; uit het oogpunt van circulariteit een van de hardste noten om te kraken. Alle functionele eisen op het gebied van veiligheid en bescherming, plus de hoge omloopsnelheid van verpakkingen, maken verduurzaming tot een enorme opgave. Ik geloof in innovatie, waardoor we met zo weinig mogelijk verpakking een product toch optimaal kunnen beschermen en in de markt kunnen zetten.”
Ronald Lewerissa: “Verpakkingen zijn altijd de silent salesman geweest; door een goede verpakking verkoopt een product beter. Dáár lag de focus en dat zegt ook wel iets over de kracht van verpakkingen: ze hebben invloed op het gedrag van mensen. Tegenwoordig, en juist ook bij startups, de nieuwe generatie ondernemers, zien we dat circulariteit óók een belangrijk onderwerp is. De kracht van verpakkingen zouden we ook moeten gebruiken om het gedrag van mensen in een positieve duurzame richting te veranderen. Om die impact gaat het mij. Als ik naar het ontwerpen van verpakkingen in de afgelopen decennia kijk, vind ik dat er maar beperkt is geïnnoveerd. Die beweging komt nu op gang. De challenge stimuleert die beweging.”
Op de vraag wanneer de Start-up Challenge voor hun geslaagd is, geven Braam en Lewerissa een meerledig antwoord. Als er veel deelnemers zijn. Als er een oplossing bij zit voor de multi-layerproblematiek, zoals een goed te recyclen chipszak. Als er nieuwe sociale en waardengedreven organisaties uit ontstaan. Als voor een product geen verpakking meer nodig is. Uit alle aanmeldingen kiest de selectiecommissie in december eerst de zes beste ideeën. Deze inzenders mogen hun idee pitchen op een netwerkevent in februari 2019. Op basis van de ingezonden informatie en de presentaties worden twee winnaars bekend gemaakt. Die winnen 25.000 euro en begeleiding om hun innovatie verder te realiseren. Het KIDV blijft overigens ook overige kansrijke circulaire verpakkingsideeën goed volgen.
“Je hebt verrassingen en je hebt winnaars. Soms zijn er geweldige ideeën, die op dit moment echter nog niet uitvoerbaar zijn. Al was het alleen maar omdat ze ‘gedoe’ in de keten opleveren, of omdat een producent aan een jarenlang contract met een leverancier vastzit”, schetst Braam. Lewerissa: “Mijn formule is V x S = I. Vindingrijkheid x Schaalgrootte = Impact. Wie daar het dichtste bij komt, maakt goede kans op de winst.”
Naast Guido Braam en Ronald Lewerissa bestaat de selectiecommissie/jury van de KIDV Challenge voor start-ups in circulair verpakken uit Gilles Meijer en Nynke Arntzen. Meijer is startup-analist en oprichter van Golden Egg Check. Arntzen is verpakkingskundige bij het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken.
