Toekomstscenario's Duurzaam verpakken

De ontwikkeling naar een circulaire economie wordt gestimuleerd door groene groei, waarbij afval steeds meer wordt ingezet als grondstof. Om voor de product-verpakkingsketen de juiste samenhang en richting te geven én om de juiste innovaties te bewerkstelligen, zijn in opdracht van het KIDV door Future Consult de hoofdlijnen voor ‘Vier toekomstscenario’s Duurzaam Verpakken in 2040’ ontwikkeld. Dit gebeurde via deskresearch, expertinterviews en een onderzoek onder consumenten.

Toekomstscenario’s zijn géén toekomstvoorspellingen. Het zijn wel indringende beelden die laten zien hoe zekere ontwikkelingen (trends) en onzekere ontwikkelingen zich naar de toekomst toe kunnen ontwikkelen. Het zijn plausibele verhalen, maar ze worden waarschijnlijk nooit volledig werkelijkheid. Ze zijn radicaal, omdat ze laten zien dat de toekomst zich heel anders kan ontwikkelen dan mensen denken. De scenario’s staan los van beleid of strategische keuzes: ze zijn juist bedoeld als ‘what-if’ verhalen om strategische toekomstdiscussies te voeren.

Deze hoofdlijnen van de toekomstscenario’s zijn met het KIDV besproken en in een workshop aan vertegenwoordigers uit het netwerk van het KIDV voorgelegd. Daarna zijn ze getoetst en verrijkt door de Raad van Advies van het KIDV. Op basis van al deze uitkomsten zijn de scenario’s verder ontwikkeld.

Als vervolg op de toekomstscenario's heeft het KIDV een verkenning gedaan naar de kansen en mogelijkheden die heruit volgen, samen met vertegenwoordigers van het v erpakkende bedrijfsleven, afval- en recyclingbedrijven, branche- en materiaalorganisaties, de VNG, gemeenten, natuur- en milieuorganisaties en het Rijk. Deze publicatie beschrijft de uitkomsten naar een verkenning van de kansen en mogelijkheden die volgen uit de Toekomstscenario’s Duurzaam Verpakken 2040.

Als vervolg op de verkenning kansen en mogelijkheden organiseerde het KIDV in 2015 een aantal werksessies, zoals over het onderwerp systeeminnovatie. Hierbij voerde Kees Machielse in opdracht van het KIDV een verkenning uit naar ‘systeeminnovaties in de verpakkingsketen’. Machielse is als lector verbonden aan de Hogeschool Rotterdam en als zelfstandig adviseur bezig met ‘toekomstige ontwikkelingen’ en de mogelijke impact daarvan op de samenleving. Als eerste aanzet voor deze verkenning voerde Kees Machielse literatuuronderzoek uit en sprak hij met deskundigen van binnen en buiten de verpakkingsketen. Voor een deel greep hij ook terug op de toekomstscenario’s die het KIDV in 2014 presenteerde. Het gaat om een andere manier van denken bij deze verkenning. Machielse heeft zijn bevindingen aangevuld met enkele voorbeelden, die deze nieuwe manier van denken illustreren. Het is samengevat in een bondig rapport, ‘Systeeminnovatie: een verrassende route naar duurzaam verpakken’.